Эдийн засаг

ШИНЭ СТРАТЕГИ СЭТГЭХ ЦАГ ИРЛЭЭ Сүүлийн гурван сарын хугацаанд Монгол Улсын нүүрсний экспортын салбарт халуухан үйл явдлууд өрнөж, үнийн хэлбэлзэл, төсвийн дарамт, дэд бүтцийн томоохон бүтээн байгуулалтын эхлэл зэрэг нь уул уурхайн салбарын төдийгүй ард нийтийн анхаарлын төвд байлаа.

Есдүгээр сард Монголоос импортолсон нүүрсний хэмжээ дээд хэмжээнд хүрлээ Даваа гарагт Хятадын гаалийн мэдээлснээр, есдүгээр сард Монголоос Хятад руу импортолсон нүүрсний дээд хэмжээнд хүрсэн байна. Бээжин дотоод олборлолтоо хязгаарлах арга хэмжээ авч байгаа нь дотоодын үнийг өсгөж, бизнесүүд гадаадаас хямд үнээр нүүрс нийлүүлэх сонирхлыг өсгөлөө.

“СИБИРИЙН ХҮЧ-2” ТӨСЛИЙН БОДИТ БОЛОМЖ БА СОРИЛТ Mонгол Улс, БНХАУ, ОХУ-ын төрийн тэргүүн нар 9 дүгээр сарын 2-ны өдөр Хятадын нийслэл Бээжин хотноо уулзсан юм.

ГЕГ: Зэсийн баяжмалын экспортын орлого 74.2%-иар өсөв Зэсийн баяжмалын экспортын тухайд оны эхний есөн сарын хугацаанд 1.65 сая тонн бүтээгдэхүүн гадагш нийлүүлж, 3.94 тэрбум ам.доллар олсон нь жингийн хувьд 39%, орлого 74.2%-иар тус тус өсөв. Одоогийн байдлаар орлогын дүнгээр зэсийн баяжмал эрдсийн экспортыг хошуучилж байна. Катодын зэсийн экспорт мөн хугацаанд 100 сая ам.доллар давсан нь 30 орчим хувийн өсөлтийг харууллаа.

ГЕГ: Нүүрсний экспорт есдүгээр сард 9 сая тонн давж дээд амжилт тогтоов Гаалийн ерөнхий газрын мэдээлснээр, Монгол улсын нүүрсний экспортын хэмжээ оны эхний есөн сарын байдлаар 58.4 орчим сая тоннд хүрсэн байна. Энэ нь өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад ойролцоо түвшинд (1.3%-иар бага) байгаа юм. Харин сарын дүнгээр авч үзвэл өнгөрсөн есдүгээр сард улсын хэмжээнд 9 сая 34.8 мянган тонн нүүрс экспортолсон нь түүхэн дээд үзүүлэлт болж байна.

Дэлхийн банк: Зүүн Ази, Номхон далайн бүсийн эдийн засгийн өсөлт саарч байна Дэлхийн банкны “Зүүн Ази, Номхон далайн бүсийн Эдийн засгийн тойм” тайлангийн 2025 оны 10 дугаар сарын дугаарын хэвлэлийн хурал өнөөдөр /2025.10.07/ боллоо. Уг хуралд Дэлхийн банкны Зүүн Ази, Номхон далайн бүсийн Ахлах эдийн засагч Аадитя Маттуу оролцож, илтгэл хэлэлцүүллээ.

Монгол Улсын экспортын 93%-ийг уул уурхайн бүтээгдэхүүн бүрдүүлж байна Монгол Улсын эдийн засагт уул уурхайн салбарын эзлэх байр суурь нэмэгдэж, 2024 онд дотоодын нийт бүтээгдэхүүний (ДНБ) 27.3%-ийг бүрдүүлжээ.

Монгол Улсын нийт экспортын 55.1 хувийг нүүрс дангаараа эзэлж байна Монгол Улсын гадаад худалдааг харвал экспортын бүтцэд эрдэс баялаг, импортын бүтцэд түлш, автомашин, тоног төхөөрөмж давамгайлж байна.

Уул уурхай Монголын төсөв ба экспортын гол багана хэвээр Монгол Улсын хувьд уул уурхайн салбар улсын төсөв болон экспортын орлогод эзлэх байр суурь нь улам батжиж байна. Аж үйлдвэр, эрдэс баялгийн яам болон Монголын Уул Уурхайн Үндэсний Ассоциацийн тайланд дурдсанаар 2024 онд ашигт малтмалын нөөцийн салбар улсын төсвийн нийт орлогын 33 хувийг бүрдүүлжээ.

ТӨСӨВ ТОДОТГОХ ГАНЦХАН ШАЛТГААН Анхнаасаа шүүмжлэл дагуулсан Монгол Улсын 2025 оны төсөв хагас жилийн дараа "хөрсөн дээрээ буух"-аас өөр аргагүй болж үнэнд гүйцэгдэв. Шинэхэн бүрэлдсэн Засгийн газар, тэр дундаа Ерөнхий сайдын санаачилгаар тодотгол хийх зориг гаргасан нь макро эдийн засгийн бодлогод эрс өөрчлөлт гарах магадлал өндөр байв.

“Эрдэнэс Тавантолгой” ХК оны эхний хагас жилд 2.5 их наяд төгрөгийн борлуулалт хийв “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК 2025 оны эхний хагас жилийн үйл ажиллагааны гол үзүүлэлтүүдээ танилцууллаа.

"ЭРДЭНЭС ТАВАНТОЛГОЙ" ХК 19.2 МЯНГАН ТОНН БАЯЖУУЛСАН КОКСЖИХ НҮҮРС, 32.0 МЯНГАН ТОНН ЭРЧИМ ХҮЧНИЙ НҮҮРС АРИЛЖЛАА "Эрдэнэс Тавантолгой" ХК 2025 оны 7 дугаар сарын 29-ны өдөр Монголын Хөрөнгийн Биржээр дамжуулан 3 багц буюу 19.2 мянган тонн баяжуулсан коксжих нүүрс, 5 багц буюу 32 мянган тонн эрчим хүчний нүүрс БНХАУ-ын Ганцмод боомт хүргэж өгөх нөхцөлөөр амжилттай арилжааллаа.

Монгол Улсын банкны салбарын цэвэр гадаад хөрөнгө 6 дугаар сард 60.2%-иар буурчээ Монгол Улсын банкны салбарын цэвэр гадаад хөрөнгө 2025 оны 6 дугаар сард өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад 60.2%-иар буурч, 3.9 их наяд төгрөг буюу ойролцоогоор 1.08 тэрбум ам.доллар болсон талаар Монгол Улсын Засгийн газраас Лхагва гарагт /2025.07.23/ нийтэлжээ.

НҮҮРСНИЙ ЭКСПОРТЫН ОРЛОГО 2025 ОНД 42.4%-ИАР БУУРЧЭЭ Монгол Улсын эдийн засгийн гол нэрийн бүтээгдэхүүн болох нүүрсний экспорт 2025 оны эхний 5 сард огцом буурсан дүнтэй гарлаа.

"НҮҮРСНЭЭС Л БОЛЛОО" ХЭМЭЭН ХАЛАГЛАЖ СУУСААР БАЙХ УУ Mонгол Улсын Засгийн газар өнгөрсөн 2 дугаар сард олон улсын зах зээлд "Сенчири IV" (Century IV) нэртэй бондыг гаргаж 500 сая ам.долларыг амжилттай босголоо.

Монгол Улсын Зээлийн эрсдэлийн ангиллыг ЭЗХАХБ-аас нэг шат ахиуллаа Эдийн засгийн хамтын ажиллагаа, хөгжлийн байгууллага (ЭЗХАХБ)-ын Зээлийн эрсдэлийн ангиллыг шинэчлэн тогтоох уулзалт 2025 оны 6 дугаар сарын 27-ны өдөр зохион байгуулагдаж, Монгол Улсын зээлийн эрсдэлийн үнэлгээг өмнөх хамгийн өндөр эрсдэлтэй 7/7 түвшнээс нэг шат ахиулан 6/7 болгон сайжрууллаа.

Нүүрсний экспортын орлого 2025 онд 40 хувиар буурчээ Монгол Улсын эдийн засгийн гол нэрийн бүтээгдэхүүн болох нүүрсний экспорт 2025 оны эхний дөрвөн сард огцом буурсан дүнтэй гарлаа. Үндэсний статистикийн хорооноос гаргасан гадаад худалдааны тайланд дурдсанаар дээрх хугацаанд нүүрсний экспортын орлого 1.23 тэрбум ам.доллароор буурч, улсын валютын орлого болон төсвийн гүйцэтгэлд мэдэгдэхүйц дарамт учруулаад байна.

Нэг хүнд ногдох бараа бүтээгдэхүүний экспортоор тэргүүлэгч 10 улс Өнөөгийн харилцан уялдаатай дэлхийн эдийн засагт олон улсын худалдаа нь эдийн засгийн өсөлтийн гол хөдөлгөгч хүч хэвээр байна.

ЕСБХБ Монголын 2025 оны эдийн засгийн өсөлтийн төсөөллийг 0.4%-иар буурууллаа Европын Сэргээн босголт, хөгжлийн банк (ЕСБХБ) 2025 оны бүс нутгийн эдийн засгийн өсөлтийн таамаглалаа энэ оны 2 дугаар сард гаргасан урьдчилсан төсөөллөөс 0.2%-иар бууруулсан байна.

Бодит эрсдлээс урьтан угтуулан тавьсан тооцоолол 2025 оны сүүлийн хагаст дэлхийн эдийн засагт ямар өөрчлөлтүүд гарах, түүнээс улбаалан манай улсын эдийн засгийн нөхцөл байдал сайн, муу аль тал руу эргэхийг өнөөдөр таамаглах аргагүй болоод байна.