Эрдсийг эрдэнэст
Ирээдүйг өндөр хөгжилд
Mining The Resources
Minding the future
Бодлого
2019-2021 онд уул уурхайн ТӨК-иудын өрийн хэмжээ 4,3 дахин өсжээ. Байгалийн баялгийн засаглалын хүрээлэн “ББЗХ” “Монгол улсын төрийн өмчит уул уурхайн  компанийн өрийн бодлого”-ыг  шинжилсэн судалгааны тайлангаа  өнөөдөр олон нийтэд  танилцууллаа. Корпорейт зочид буудалд болсон уг арга хэмжээнд ТББ, уул уурхайн төрийн өмчит компанийн төлөөлөл, уул уурхайн салбарын бодлого судлаачид,  эдийн засагчид, хэвлэл мэдээллийнхэн иржээ.
   Тэрбум долларын гэрээгээр “чимээгүй урсах баялаг”  Хөрөнгө оруулалтад  нөлөөлөх гол хүчин зүйлсийн нэг нь авлигын асуудал. 2021 онд Монгол Улс авлигын индексээр  180 улс орноос 110 дугаар байрт эрэмбэлэгдсэн. Авсан оноо нь 35. Сүүлийн гурван жил энэ оноог хүртсэн гэхээр ухраагүй ч урагшлаагүй хэрэг. Харин манай хөрш БНХАУ 2014 оноос хойш энэхүү үзүүлэлтийг найман оноогоор нэмэгдүүлжээ. Энэ нь БНХАУ-ын дарга Ши Жиньпиний авлигатай хийх тэмцэл нь тууштай үр дүнтэй байгааг харуулсан үзүүлэлт гэнэ. Тэрээр авлигын төрлүүдийг хязгаарласан нь  тодорхой амжилт гаргахад нөлөөлжээ. Ази, Номхон далайн бүсийн хэмжээнд суурь үйлчилгээ болон жижиг хэмжээний авлига бууруулахад томоохон алхмууд авсан боловч том хэмжээний авлига, институцийн болон хууль зүйн орчны сул талууд уг бүсийг хойш татаж байна гэсэн онцлон тэмдэглэсэн нь ч учиртай.
Экспортын гол гарц Тавантолгой-Гашуунсухайт чиглэлийн төмөр зам нээлтээ хийлээ Тавантолгой-Гашуунсухайт чиглэлийн  төмөр замын нээлт  одоо Өмнөговь аймгийн Цогтцэций суманд  болж байна. Тавантолгой-Гашуунсухайт чиглэлийн төмөр замын нээлтэд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх, УИХ-ын гишүүн, Эдийн засгийн байнгын хорооны дарга, УУХҮ-ийн сайд Ж.Ганбаатар тэргүүтэй албаны төлөөлөгчид оролцож байна.
Төрөөр “овоглосон” аж ахуйн нэгжүүд 80 орчим тэрбум төгрөг хэмнэжээ Төрийн хэмнэлтийн тухай хуулийн дагуу  дэд, тэргүүн дэд, орлогч дарга, зөвлөх зэрэг 159 ажлын байрыг чөлөөлж,, сайдаас доош түвшний албан тушаалтан автомашин хэрэглэхийг хязгаарлан 587 автомашиныг Засгийн газрын авто баазад хүлээлгэн өгчээ. Мөн төсвийн байгууллагад дүрэмт хувцас худалдаж авахгүй байх, албан томилолтоор онгоцоор явах бол энгийн ангиллаар зорчих, төсвийн хөрөнгөөр бэлэг дурсгалын зүйл бэлдэхгүй байх, албан хэрэг хөтлөлтийг цахимжуулах, төсвийн байгууллагын өдөр тутмын ажиллагаанаас хэмнэх боломжтой зардлыг бууруулснаар нийт 5.8 тэрбум төгрөг хэмнэжээ.
"Эрдэнэт үйлдвэр”-ийн захирлаар Г.Ёндонг томилжээ Засгийн газрын өнөөдрийн ээлжит хуралдаанаар Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн яамны  Төрийн нарийн бичгийн даргаар Х.Бадамсүрэн, Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн сайд асан Г.Ёндонг "Эрдэнэт үйлдвэр”-ийн захирлаар сэлгэн томилжээ.
УУХҮ-ийн сайдаар  УИХ-ын гишүүн Ж.Ганбаатарыг дэмжлээ “Ерөнхий сайд болон Засгийн газрын дөрвөөс илүүгүй гишүүн УИХ-ын гишүүний албан тушаалыг хавсарч болно” гэсэн заалт нь Үндсэн хуулийн суурь  үзэл баримтлалтай харшилж байна” хэмээн Үндсэн хуулийн цэц үзэж, уг заалтыг  цэцийн Их суудлын хуралдаан (08.15) хүчингүй болгосон шийдвэрийг парламент (08.25) дэмжсэн билээ. Ингэснээр Л.Оюун-Эрдэнийн Засгийн газар Засгийн газрын бүтэц, бүрэлдэхүүний тухай хуулийн төслөө хуульд заасан хугацаанд УИХ-д өргөн барьж, танхимдаа дахин халаа, сэлгээ хийхээр болсон юм.
Б.Жавхлан: “Эрдэнэт үйлдвэр”-ийг 100 хувь улсын өмч болгох ажил урагшилж байна Монгол банкнаас Худалдаа хөгжлийн банканд “Газрын тосны бүтээгдэхүүний бөөний үнийн худалдаа, үйлдвэрлэл эрхлэх тусгай зөвшөөрөл бүхий аж ахуйн нэгжүүдэд олгох эргэлтийн хөрөнгийн болон урьдчилгаа төлбөрийн санхүүжилт” хөтөлбөрийн хүрээнд 276,3 тэрбум төгрөг,  “Алт” хөтөлбөрийн хүрээнд  204,4 тэрбум төгрөгийг олгосон байна.
УУХҮЯ: Суурь судалгаа сайтай Ашигт малтмалын хуулийн шинэчилсэн найруулга гарна Өнгөрсөн оны намар УИХ-аар хэлэлцэхээр  яригдаж байсан Ашигт малтмалын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл ойрд чимээгүй байна. Парламентын хаврын чуулганаар орох болов уу гэтэл бас л хойшлон намартай золгохоор болжээ. Монгол Улсад хөрөнгө оруулах сонирхолтой гадна, дотныхон энэ хууль хэзээ батлагдах бол, хөрөнгө оруулах орчин нөхцлийг хэр бүрдүүлэх бол хэмээн чих тавьж буй. Зарим нь хөрөнгө оруулалт татъя гэж байгаа бол эхлээд энэ хуулийн төслөө олон нийтэд ил болгож, хэлэлцүүл гэдэг шаардлагыг ч хурал, зөвлөгөөн болгон дээр хэлэх болов.
Эрчим хүчний хөгжлийн төв, Геологийн судалгааны төвийг нэгтгэнэ Эрчим хүчний хөгжлийн төв, Геологийн судалгааны төвийг нэгтгэн төрийн өмчит хязгаарлагдмал компани болгон өөрчлөн зохион байгуулах асуудлыг Засгийн газрын хуралдаанд танилцуулан шийдвэрлүүлэхийг холбогдох албан тушаалтнуудад үүрэг болголоо.
Арцсуурь-Нарийнсухайт-Шивээхүрэн чиглэлийн 1255 км төмөр замын төслийг эхлүүлнэ Засгийн газар энэ зун Бичигт-Зүүнхатавч, Арцсуурь-Шивээхүрэнгийн зүүн болон баруун чиглэлийн босоо тэнхлэгийн төмөр замын бүтээн байгуулалт, Ульхан, Хавиргын боомтыг авто замаар холбох бүтээн байгуулалтын ажлыг эхлүүлэхээр төлөвлөж байгааг Ерөнхий сайд Завхан аймагт иргэдтэй уулзах үеэрээ хэллээ.
Газрын тосны хайгуул, олборлолтыг эрчимжүүлнэ Засгийн газрын ээлжит хуралдаанаар газрын тосны бүтээгдэхүүн хуваах гэрээ, газрын тос олборлолт, газрын тос боловсруулах үйлдвэрийг түүхий эдээр хангах тухай салбарын сайд Г. Ёндон танилцуулсан байна. Цаашид Засгийн газрын зүгээс газрын тосны хайгуул, олборлолтыг эрчимжүүлэх чиглэлд Шадар сайдаар ахлуулсан Ажлын хэсэг гарч ажиллах юм байна. Энэ дагуу газрын тосны нөөц тогтоогдох боломж бүхий аймгуудын Засаг дарга нарт Ерөнхий сайдын захирамж, албан даалгаврыг хүргүүлэх ажээ.
“Роснефть”-тэй АИ92 шатахууны импортын үнэ тогтворжуулах гэрээ байгууллаа Салбарын дэд сайд О.Батнайрамдал шатахууны үнэ тогтворжуулах гэрээг “Роснефть” компанитай байгуулсан тухай мэдээлэл (2022.05.03) хийлээ. Өнгөрсөн долоо хоногт УУХҮ-ийн дэд сайд болон шатахуун импортлогч аж ахуйн нэгжийн төлөөлөл багтсан бүрэлдэхүүн ОХУлсад “Роснефть” компанитай жил бүрийн ээлжит уулзалтаа хийсэн байна. Энэ үеэр иргэдийн хэрэглээний шатахууны гол төрөл болох АИ92-ын импортын үнийг одоо тонн тутамд 1110 ам.доллар байгааг 25%-ийн хөнгөлөлттэй буюу 840 ам.доллар болгох гэрээг амжиллтай байгуулсан байна. Ингэхдээ уг гэрээний үнэ нь зөвхөн дөрөв, тав, зургадугаар сард хүчин төгөлдөр мөрдөгдөх ажээ.
Дизелийн түлшний онцгой албан татварыг тэглэв Уул уурхай, газар тариалан, бүтээн байгуулалтын ажлын бэлтгэл эхлэх энэ үед дизелийн түлшний үнийг өнөөгийн түвшинд тогтвортой хадгалах, хангамжийг тогтвортой байлгах хүрээнд дизелийн түлшний онцгой албан татварын хэмжээг 2022 оны долдугаар сарын 1-ний өдрийг хүртэл бууруулж, тонн нь “0” төгрөг болголоо.
“Хүлээлттэй”  Хөрөнгө оруулалтын тухай хууль Байгуулагдаад гурван сарын нүүр үзэж байгаа Эдийн засаг, хөгжлийн яам дэргэдээ Гадаадын хөрөнгө оруулалтын агентлагтай болж амжлаа. Өмнө нь Засгийн газрын бүтцэд ийм агентлаг байсан ч үр дүнтэй тодорхой ажлууд хийж чадаагүй. Ямартаа ч шинээр байгуулагдсан агентлагаа “Монгол Улсад ирэх гадаадын хөрөнгө оруулалтын бодлого, төлөвлөлт, урт, дунд хугацаандаа маш тодорхой болж, гадаадын хөрөнгө оруулагчдын дотоодын бүтээн байгуулалт, бусад эдийн засгийн салбарт холбох нөхцөл бүрдэнэ” гэж тодорхойлжээ. Засгийн газраас зарласан Шинэ сэргэлтийн бодлогын хөрөнгө оруулалттай холбоотой олон ажлыг энэ агентлаг хариуцах юм. 
Олборлох бус салбарын компаниудын ажилтнуудын төлдөг НДШ-ийн 50%-ийг буцаан олгоно Төсөвт байгууллага, газрын тос, уул уурхайн чиглэлээс бусад аж ахуйн нэгжийн ажилтан төлдөг нийгмийн даатгалын шимтгэлийн 50%-ийг он дуустал буцаан олгоно. Хоёр, төрийн үйлчилгээний албан хаагчдын цалингийн доод түвшинг үе шаттайгаар нэмэгдүүлнэ. Гурав, нийслэл хотын цэцэрлэг, сургуулийн хүртээмж бага байгаа дүүрэг, хороодод хувийн хэвшлийн цэцэрлэг сургуулийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэх зорилгоор хувьсах зардлыг хоёр дахин нэмнэ. Аж ахуйн нэгжүүд өөрийн ажилчдын хүүхдүүдэд зориулж цэцэрлэг ажиллуулбал татвар ногдох зардлаас хасаж тооцно
"Цагаанхадад хуримтлагдсан нүүрсийг тусгай гарцаар экспортлох боломжтой" Засгийн газрын ээлжит хуралдаанаар (2022.04.13) хилийн Гашуунсухайт, Шивээхүрэн боомтын үйл ажиллагааг эрчимжүүлэхэд зайлшгүй шаардлагатай арга хэмжээг нэн даруй авч хэрэгжүүлэх Ажлын хэсгийн дарга, Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд Х.Нямбаатар Засгийн газрын гишүүдэд мэдээлэл хийлээ. Гашуунсухайт боомтоор ердийн үед өдөрт 700-800 нүүрс тээврийн автомашин нэвтэрдэг байсан бол БНХАУ-ын талаас Ковид-19 цар тахалтай холбогдуулан халдвар хамгааллын хатуу шаардлага тавьсны улмаас өдөрт 250 машин гарч байна.
“Кью эс си” компанийн концессын гэрээг цуцаллаа Засгийн газрын ээлжит хуралдаанаар дараах асуудлуудыг хэлэлцэн (2022.04.13) шийдвэрлэлээ. Концессын гэрээ байгуулах тухай Засгийн газрын 2015 оны хоёрдугаар сарын 28-ны өдрийн 69 дүгээр тогтоолыг хүчингүй болголоо. Энэ шийдвэртэй холбогдуулан Эдийн засгийн хөгжлийн яам болон “Кью эс си” ХХК-ийн хооронд 2014 оны дөрөвдүгээр сарын 4-нд байгуулсан “Уул уурхай, металлургийн цогцолбор байгуулах төслийг хэрэгжүүлэх” концессын гэрээг цуцалсан тухай мэдэгдлийг “Кью эс си”-д хүргүүлэх, “Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэр” ХК-ийн удирдлагын эрх болон хөрөнгийг “Кью эс си”компаниас шилжүүлж авахыг холбогдох хүмүүст Засгийн газрын хуралдаанаас үүрэг болголоо.
Ерөнхий сайд: Шинэ сэргэлтийн бодлогоор эдийн засаг гурав дахин тэлнэ “Алсын хараа-2050” Монгол Улсын хөгжлийн урт хугацааны бодлогыг хэрэгжүүлэх хүрээнд эхний 10 жилд хөгжлийг хязгаарлагч хүчин зүйлсүүдийг шийдвэрлэх, эдийн засгийн тусгаар тогтнол, бие даасан байдлыг хангах “Шинэ сэргэлтийн бодлого”-ын хүрээнд хэрэгжүүлэх бүтээн байгуулалт, хийхээр төлөвлөж буй гол ажлуудын талаар иргэд, аж ахуйн нэгж, хөрөнгө оруулагчдад мэдээлэл өгнө гэж Ерөнхий сайд танилцуулгынхаа эхэнд хэллээ. Шинэ сэргэлтийн бодлогын үр дүнд дотоодын нийт бүтээгдэхүүн багадаа гурав дахин тэлж, эрчим хүчний чадал 2.5, боомтын хүчин чадал гурав дахин, экспортын хэмжээ хоёр дахин өсөж, 280 гаруй мянган ажлын байр бий болно гэж тооцжээ.
“Эрдэнэс Монгол” ХХК-ийн дүрмийг шинэчлэн баталлаа Засгийн газрын ээлжит хуралдаанаар “Эрдэнэс Монгол” ХХК-ийн дүрмийг шинэчлэн (2022.04.06) баталлаа. Монгол Улсын иргэн бүрт эзэмшүүлсэн давуу эрхийн хувьцааны бүртгэлийг баталгаажуулах арга хэмжээ авахыг “Эрдэнэс Монгол” ХХК-ийн Төлөөлөн удирдах зөвлөл болон “Үнэт цаасны төвлөрсөн хадгаламжийн төв” ХХК-д үүрэг болголоо.
Монголбанкинд тушаах алтны хэмжээг нэмэгдүүлэх хуулийн төсөл УИХ-д өргөн барина Засгийн газрын ээлжит бус хуралдаанаар (2022.04.04) олон улсын хямралт нөхцөл байдлаас үүсэлтэй гол нэр төрлийн бараа, бүтээгдэхүүний хангамж нийлүүлэлтийн хомсдол, сөрөг нөлөөллийг бууруулах тухай хуулийн төсөл болон дагалдах бусад хууль, тогтоомжийн төслийг хэлэлцээд УИХ-ын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуульд заасны дагуу нэн яаралтай хэлэлцүүлэхээр УИХ-д өргөн мэдүүлэхээр шийдвэрлэлээ.
1 2 3 4 5 6