Бодлого

Ховор металл нийлүүлэх сүлжээнд хамтран ажиллах тухай Харилцан ойлголцлын санамж бичигт гарын үсэг зурав Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнийн Бүгд Найрамдах Солонгос Улсад хийж буй албан ёсны айлчлалын үеэр дараах баримт бичигт гарын үсэг зурлаа. Гарын үсэг зурах ёслолд Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ, Бүгд Найрамдах Солонгос Улсын Ерөнхий сайд Хан Дог Сү байлцлаа. Дараах баримт бичгүүдэд гарын үсэг зурав.

Ж.Ганбаатар: Маргааш 130-140 мянган тонн нүүрс биржээр худалдана Засгийн газрын өнөөдрийн /2023.02.08/ ээлжит хуралдааны дараа Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн сайд Ж.Ганбаатар товч мэдээлэл хийлээ. Тэрбээр, Засгийн газрын хуралдаанаар Монголын хөрөнгийн биржийг түшиглэн нүүрсээ худалдана гэсэн шийдвэр гарлаа.

Хөрөнгө оруулалт, худалдааны газар байгуулагдсанаар худалдааны үйл ажиллагаа нэгдсэн зохион байгуулалтад орно Монгол Улсын Их хурлын 2022 оны 69 дүгээр тогтоолын дагуу Монгол Улсын Шадар сайд бөгөөд Эдийн засаг, хөгжлийн сайдын эрхлэх асуудлын хүрээнд “Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг-Хөрөнгө оруулалт, худалдааны газар” байгуулахаар шийдвэрлэлээ.

Манай улс эхний ээлжинд нүүрснийхээ 25-30 хувийг хилийн үнээр худалдана 2022 онд Монгол Улс түүхэндээ анх удаа хамгийн их буюу 32 сая тонн нүүрс экспортолж, 12 тэрбум ам.долларын орлого олжээ. “Манай улс ковидын үеийн дэглэмийг нарийн сахиж ирсний үр дүнд Хятадын талтай хийх хилийн горимыг хүндрүүлээгүй. Үүний үр дүнд экспортын орлого бидний тооцоолсноос маш сайн нэмэгдсэн” хэмээн Сангийн сайд Б.Жавхлан онцлов.

П.Ганхүү: Тавантолгой-Зүүнбаянгийн төмөр замаар энэ онд 5 сая тонн нүүрс экспортлох тооцоо гарсан “Монголын төмөр зам” ТӨХК-ийн Гүйцэтгэх захирал П.Ганхүүгээс Монголын төмөр замын сүлжээний тэлэлтийн талаар зарим зүйлийг тодрууллаа. Манай улсын үндэсний төмөр замын сүлжээ өргөжин тэлж байна. Тавантолгой-Зүүнбаян чиглэлийн 416.1км төмөр замыг танай компани гүйцэтгэсэн. 2023 онд танай компани ямар бүтээн байгуулалтад оролцох вэ? Монгол Улсын Засгийн газрын Шинэ сэргэлтийн бодлогын хүрээнд Боомтын сэргэлтийг чухалчилж байгаа. Энэ хүрээнд Монголын төмөр зам ТӨХК-ийн хувьд 2022 оны сүүлийн хагас жил, 2023 онд бүтээн байгуулалтын ажил эрчимжиж байна. Засгийн газраас баруун болон зүүн босоо чиглэлийн төмөр замын концессын эрхийг Монголын төмөр зам ТӨХК-д олгосон.

Д.Болд: Хавирга-Ар хашаат боомтын иргэд зорчих хөдөлгөөнийг хоёрдугаар сарын 15-наас эхлүүлэхээр бэлтгэж байна Засгийн газраас боомтын сэргэлтийн бодлогын хүрээнд төмөр зам, дэд бүтцийг сайжруулах, хилээр нэвтрүүлэх чадварыг нэмэгдүүлэх чиглэлд анхаарал хандуулан ажиллаж байна. БНХАУ-тай хиллэдэг боомтуудын хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх чиглэлд ямар ажлууд өрнөж буй талаар Гадаад харилцааны яамны Хилийн хэлтсийн дарга Д.Болдоос тодрууллаа. Монгол Хятадын хилийн боомт, тэдгээрийн дэглэмийн тухай хэлэлцээрийг 2004 онд байгуулсан Засгийн газар хоорондын хэлэлцээр гэж бий. Энэ хэлэлцээрт 2020 оны есдүгээр сарын 15-нд нэмэлт, өөрчлөлт оруулсан. Хэлэлцээрт зааснаар хоёр улсын хилд 17 боомт ажиллах ёстой. Тэрхүү 17 боомтоос сүүлд шинээр тохирсон дөрвөн боомт нь одоогоор ажиллах нөхцөл бүрдээгүй байна.

Хөндлөнгийн үнэлгээний мэргэжилтэн бэлтгэх сургалт өнөөдөр эхэллээ Монгол-Австралийн хамтарсан АМЕР төслөөс санхүүжүүлэн Монголын уул уурхайн үндэсний ассоциациас хэрэгжүүлж буй “Хариуцлагатай уул уурхай” хөтөлбөрийн хөндлөнгийн үнэлгээний мэргэжилтэн бэлтгэх сургалт өнөөдөр эхэллээ. Монголын уул уурхайн үндэсний ассоциацийн (МУУҮА) санаачилгаар 2019 онд “Хариуцлагатай уул уурхайн сайн дурын кодекс”-ийг анх боловсруулж, түүнийг хэрэгжүүлэх Санамж бичигт уул уурхайн үйл ажиллагаа эрхэлдэг найман аж ахуйн нэгж нэгдсэн юм. Өнгөрсөн жил 22, энэ онд зургаан байгууллага нэмэгдсэн байна. Уг кодекс нь хуульд шаардсанаас давуулж сайн дурын үндсэн дээр хариуцлагатай уул уурхайн үйл ажиллагаа явуулах стандарт юм.

Эдийн засгийг солонгоруулах шийдэл гаргаж, хуулийн төслийг боловсруулсан байна УИХ-ын 2022 оны намрын ээлжит чуулганы өчигдрийн /2023.01.19/ нэгдсэн хуралдаанаар Засгийн газраас 2022 оны 12 дугаар сарын 26-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн Казиногийн тухай хуулийн төслийг хэлэлцлээ. Төслийн талаар Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд Х.Нямбаатар танилцуулав. Чөлөөт бүсийн тухай хууль, “Алсын хараа-2050” бодлогын баримт бичиг, “Төрөөс аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх талаар баримтлах бодлого”-д заасны дагуу чөлөөт бүсэд аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх замаар 90 хувь нь уул уурхайгаас хараат улсынхаа эдийн засгийг солонгоруулах шийдэл гаргаж, уг хуулийн төслийг боловсруулсан байна.

Ирэх сараас эхлэн нүүрсээ биржээр зарна Засгийн газрын өнөөдрийн хуралдаанаас гарсан шийдвэрийг Эдийн засаг, хөгжлийн сайд Ч.Хүрэлбаатар танилцууллаа. "Есдүгээр сарын дунд үед манай улсын валютын нөөц 2,4-2,5 тэрбум долларт хүрч, 2022 оны эцэс гэхэд 2 тэрбум доллароос доошоо орох эрсдэлтэй гэж үзэн ажлын хэсэг байгуулсан. 2022 оны 12 дугаар сарын 31-ний байдлаар валютын нөөц 3 тэрбум 400 сая доллар боллоо.

Ж. Ганбаатар: Салхитын орд өнөөдрийн нөөцөөрөө өрөө дарах боломж бага Полиметалл буюу холимог металлд манай улс цайр, мөнгө, хар тугалгыг оруулдаг. Манай улс цайр, мөнгө, хар тугалганы ордоо хэрхэн ашиглаж, эдийн засгийн эргэлтэд оруулахаа удахгүй хэлэлцэж шийдэх бололтой. Цайрын хамгийн том хэрэглэгч нь Хятад улс, хамгийн их нөөцтэй нь Австрали улс гэнэ.

Уул уурхайн биржийн тухай хуулийг өнөөдөр баталлаа Улсын Их Хурлын өнөөдрийн чуулганаар Захиргааны ерөнхий хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай, Шүүх шинжилгээний тухай хуулийн шинэчилсэн найруулга, төсөл, Уул уурхайн бүтээгдэхүүний биржийн тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн, холбогдуулан боловсруулсан хуулийн төслүүдийг УИХ-ын нийт гишүүдийн олонхын саналаар эцэслэн баталжээ.2022 оны нэгдүгээр сарын 27-нд Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн сайд асан Г.Ёндон уг хуулийн төслийг УИХ-ын Эдийн засгийн байнгын хорооны хуралдаанд танилцуулж байсан билээ.

Нүүрсээ зарах цахим арилжааны журмыг баталлаа Засгийн газрын өнөөдрийн хуралдаанаар экспортод гарах нүүрсний нээлттэй цахим арилжааны журмыг баталжээ. УУХҮ-ийн сайд Ж.Ганбаатар "Энэ журмыг баталж буй гол агуулга нь УИХ-д уул уурхайн биржийн тухай хууль явж буй. Ирэх оны долоодугаар сарын нэгнээс уг хууль хэрэгжиж эхэлнэ.Уул уурхайн биржээр нүүрс, зэс, төмөр гээд гол түүхий эдээ зарна. Долоодугаар сарын нэгнийг хүртэл зөвхөн нүүрсийг цахим арилжааны журмаар зарахаар боллоо.

Ирэх онд цахим биржээр нүүрсээ арилжина Өнөөдөр /2022.11.28/ Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн сайд Ж.Ганбаатар салбарын хүрээнд хийж буй ажлуудын талаар сэтгүүлчдэд мэдээлэл өглөө. “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн нүүрс баяжуулах үйлдвэрийн төслийн ажлын гүйцэтгэл 20%, Оюутолгойн далд уурхайн төслийн барилгын ажлын гүйцэтгэл 2022.11.01-ний өдрийн байдлаар 90%-тай байгаа бол, Эрдэнэт үйлдвэрийг түшиглэн уул уурхай-металлурги-химийн үйлдвэрийн цогцолбор байгуулах төсөл: Техник эдийн засгийн үндэслэл, Байгаль орчны нөлөөллийн нарийвчилсан үнэлгээ, Ерөнхий төлөвлөгөө батлагдсан. Мөн Эрдэнэт үйлдвэрийг түшиглэсэн Зэсийн баяжмал боловсруулах үйлдвэр байгуулах төслийн Байгаль орчны нөлөөллийн нарийвчилсан үнэлгээ хийх ажлын тендерийг 2022.11.16-ны өдөр нээж үнэлгээг хийжээ.

Зүүнбаян-Ханги чиглэлийн 226.9 км төмөр зам ашиглалтад орлоо "Шинэ сэргэлтийн бодлого" -ын нэг жилийн ойн босгон дээр Зүүнбаян-Ханги чиглэлийн 226.9 км төмөр замын бүтээн байгуулалтын ажлыг найман сарын дотор бүрэн дуусгаснаа Засгийн Газрын тэргүүн зарлалаа.

Эрсдэл дүүрэн ирэх оны ганц аврал нь нүүрс Эрх баригч намынхан нүүрсэн дээр “Хэн нь эзэн байх вэ” гэсэн асуулттай тэмцэл өрнүүлж өвөр зуураа хөлөө жийлцэж байна. Энэ “дайн”-ы ялагч нь Монгол Улс биш, хэн нэг албан тушаалтан юм уу эрх ашгаараа нэгдсэн аль нэг бүлэглэл гэдгийг улстөр гадарлах хэн ч ухаад харчихна.

Оюутны эрдэм шинжилгээний бүтээлийг шалгаруулна Уул уурхайн салбар үүсгэн байгуулагдсаны 100 жилийн ой, Дээд боловсролтой үндэсний мэргэжилтэн бэлтгэж эхэлсний 50 жилийн ойг тохиолдуулан АМГТГ, ШУТИС-ийн Геологи уул уурхайн сургууль, Монголын Уул уурхайн ассоциациас хамтран уул уурхайн салбарын Хөдөлмөрийн баатар, Гавьяатуудын нэрэмжит “Оюутны эрдэм шинжилгээний хурлыг хоёр үе шаттайгаар зохион байгуулахаар болжээ.

Оны эхний есөн сарын байдлаар 19 сая тонн нүүрс нийлүүлжээ Энэ оны эхний есөн сарын байдлаар гадаад худалдааны нийт бараа эргэлт 15.3 тэрбум доллар болж, 2.6 тэрбум долларын ашигтай гарчээ. Нийт бараа эргэлтийн 50,5 хувийг 4,505.8 сая ам долларыг нүүрс эзэлж байна.

Хөрөнгө оруулагчдад шинэ боломж нээгдэв үү? Шинэ сэргэлтийн бодлогын хүрээнд салбараа олон нийтэд сурталчлах, таниулах, харилцан мэдээлэл солилцох зорилгоор хийсэн нүсэр арга хэмжээнээс яг ямар бодит шийдэл гарах нь тийм ч тодорхой биш байна. Дараа жилийн чуулганаар ажлынхаа үр дүнг харъя гэвэл өнөөдөр хурлаас гарсан Зөвлөмж, түүнийг хэрэгжүүлэх төлөвлөгөө хэрэгтэй.

О.БАТНАЙРАМДАЛ: Нүүрсний стандарт шинэчлэгдэн зургаан төрлийн 29 ангилал руу шилжсэн нь томоохон дэвшил Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн дэд сайд О.Батнайрамдалтай The Mongolian Mining Journal-ийн тоймч Г.Идэрхангай ярилцлаа.

ЭКСПОРТЫГ ГУРАВ ДАХИН ӨСГӨХ “МОНГОЛ ХААЛГУУД” Монгол Улсын үүд хаалга болсон хилийн боомтуудын өнөөгийн байдлыг уншигч Та бүхэнд танилцуулъя. Хилийн асуудлаар хөрш улсуудтай байгуулсан Монгол Улсын олон улсын гэрээ, хэлэлцээр, тогтоолын дагуу улсын хилд нийт 39 боомт ажиллахаар тусгагдсан. Эдгээрээс 24 боомт байнгын үйл ажиллагаа явуулж байна. Үүнд: ...