Шинэ мэдээ
Хятадын зах зээлд коксжих нүүрсний экспортоор Орос тэргүүлж байна
Монголын нүүрсний экспортын хэмжээнээс 4 дахин илүү коксжих нүүрсийг Орос улс Хятадын зах зээлд нийлүүлж байгаа юм. Дөрөвдүгээр сараас хойш Хятадад нийлүүлэх Оросын коксжих нүүрсний экспорт тасралтгүй өсч буйг графикаас харж байна. Тэгвэл мөн хугацаанд тодорхой өдрүүдэд Монгол Улсын нүүрсний экспортын хамгийн том гарц Гашуунсухайт-Ганцмод боомтын тээвэр бүрэн зогссон юм. Тодруулбал, КОВИД-19 халдварын улмаас дөрөвдүгээр сард 2 хоног, тавдугаар сард 5 хоног, 6-7 дугаар сар дамнан 28 хоног 0 зогссон бол наймдугаар сарын 23-наас боомтоор нүүрсний экспорт бүрэн зогсоод байна.
Хятад, Австралийн хамтарсан компани литийн шинэ үйлдвэр нээлээ
Хятадын “Tianqi Lithium”, Австралийн “Independence”-ийн хамтарсан компани Баруун Австрали дахь лити боловсруулах “Kwinana” үйлдвэрийг ашиглалтад оруулж буйгаа мэдэгджээ. Уг хамтрал үйлдвэрийг 2020 онд худалдаж авсан юм. Дэлхийн литийн томоохон ордын нэг “Greenbushes” уурхайгаас түүхий эдийг “Kwinana” үйлдвэрт нийлүүлж байна. Үйлдвэрийн үндсэн бүтээгдэхүүн болох литийн гидроксидийн эхний багцыг туршилтаар үйлдвэрлэжээ. Тухайн бүтээгдэхүүн нь литийн цэнэг хураагуурын үйлдвэрлэлд ашиглагддаг. 2022 оны дөрөвдүгээр улирал гэхэд “Kwinana” үйлдвэрийн эхний шат жилийн 24 мянган тонн үйлдвэрлэлийн хүчин чадалд хүрэх аж.
Зэсийн үнийн бууралт өсөлтөөр солигдов
Лондоны металын бирж дээр (2021.08.24) зэсийн ханш 9316.5 ам.доллар/тоннд хүрч өсчээ. Өнгөрсөн долоо хоногийн байдлаар тус бирж дээр зэсийн ханш тонн тутамдаа 8775.5 ам.доллар болж буурсан юм. Ингэснээр зэсийн ханш өнгөрсөн дөрөвдүгээр сараас хойш байгаагүй доод түвшинд хүрсэн бол энэ долоо хоногт үнэ эргээд өсч эхэллээ.
“А Проперти” Элга ордоос татах төмөр замын өртгийг 97.1 тэрбум рублиэр үнэлжээ
Оросын РЖД тэргүүн ээлжээр “Элгауголь” компанийн уурхайгаас жилд 30 сая тонн нүүрсийг 5 жилийн хугацаанд БАМ-ын шугамаар тээвэрлэх тохиолдолд Элга ордоос Охотын тэнгис хүртэл төмөр зам татахад бэлэн гэдгээ тус нүүрсний компанийн удирдлага мэдэгджээ. Ийн мэдэгдэл бүхий албан захидлыг “Элгауголь” компанийн Ерөнхий захирал Александр Исаев ОХУ-ын Зам тээврийн сайдад илгээсэн аж. Элга ордын ойролцоох төмөр замын Улак өртөөг Охотын тэнгисийн эрэг буюу Чумикана тосгонтой холбох 500 км төмөр замыг барьж байгуулах нийт өртгийг 97.1 тэрбум рубль гэж компани тооцоолжээ.
Уул уурхайн бүтээгдэхүүний биржийн тухай хуулийн төслийг боловсруулжээ
Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн яамнаас Уул уурхайн бүтээгдэхүүний биржийн тухай анхдагч хуулийн төслийг Үндсэн хууль болон бусад хууль тогтоомжтой нийцүүлэн боловсруулжээ. Уг хуулийн төслийг боловсруулах үүрэг бүхий Ажлын хэсэг УУХҮ-ийн сайдын 2021 оны А/93 дугаар тушаалаар УУХҮЯ, Сангийн яамны холбогдох албан тушаалтнуудыг оролцуулан ажилласан байна. Монгол Улсын уул уурхайн бүтээгдэхүүний арилжааг шударга, нээлттэй, ил тод зохион байгуулж, зах зээлийн бодит үнэ тогтоох боломжийг хангах, экспортыг нэгдсэн бодлогоор зохицуулах замаар уул уурхайн салбарт хөрөнгө оруулах сонирхлыг нэмэгдүүлэх, улс орны эдийн засгийн өсөлтөд тус салбарын хувь нэмрийг улам өргөжүүлэх шаардлага тулгараад байгааг Ажлын хэсгийнхэн онцолж байна.
Гашуунсухайт боомтын нүүрсний экспорт зогслоо
Монголын нүүрсний экспортын гол суваг болсон Гашуунсухайт-Ганцмод боомтын нүүрсний экспорт бүрэн зогссон тухай “Фэнвэй Энержи” агентлаг мэдээллээ. Боомтын нүүрсний экспорт өчигдрөөс (2021.08.23) эхлэн бүрэн зогссон ч зэсийн баяжмалын экспорт хэвийн үргэлжилж байгаа ажээ. Одоогоор тус боомтоор нэвтрэх нүүрсний тээвэрлэлтийг хоёр долоо хоногийн хугацаанд зогсоох төлөвтэй байна. Ийнхүү нүүрсний экспортыг зогсоох болсон нь Хятадын талаас цар тахлаас урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээг чангатгах болсонтой холбоотой юм байна.
Орос, Казахстан хилийн бүсэд зэсийн төсөл хамтран хэрэгжүүлнэ
ОХУ, Казахстаны Засгийн газар нь хоёр улсын хилийн бүсийн ойролцоо орших зэсийн төслийг хамтран хэрэгжүүлэхээр болжээ. Тодруулбал, Оросын Ерөнхий сайд М.В.Мишустин (2021.08.18) Казахстан улсад албан айлчлал хийх үеэр төслийн баримт бичгийг үзэглэсэн байна. Энэхүү хэлэлцээрт хоёр улсын Эрдэс баялгийн сайд нар гарын үсэг зурсан аж. Хамтран хэрэгжүүлэх зэсийн Тарутины орд нь Оросын Челябинск мужийн нутаг дамнан Казахстаны хилийн бүсэд оршдог байна.
Хятадын гангийн хоёр том үйлдвэрлэгч нэгдэв
Хятадын гангийн хоёр том үйлдвэрлэгч “Ansteel” болон “Ben Gang” компани нэгджээ. Ингэснээр үйлдвэрлэлийн хэмжээгээр дэлхийд гуравдугаарт эрэмбэлэгдэх гангийн үйлдвэрлэгч болох аж. Тус компаниуд нь Хятадын Ляонин мужид гангийн үйлдвэрлэл эрхэлдэг. Олон улсын ган үйлдвэрлэгчдийн ассоциацийн мэдээллээр, 2019 онд “Ansteel” компани 39.2 сая тонн, “Ben Gang” компани 16.18 сая тонн ган тус тус үйлдвэрлэжээ.
Эрдэс баялгийн салбараас төсөвт төвлөрүүлсэн орлого 2.6 дахин өсчээ
Монгол Улсын нэгдсэн төсвийн орлого 2021 оны эхний 7 сарын гүйцэтгэлээр 8,666.7 тэрбум төгрөг болж, өнгөрсөн оны мөн үеэс 2,905.0 тэрбум төгрөг буюу 50.4 хувиар өсчээ. Үүнээс, эрдэс баялгийн салбараас төсөвт төвлөрүүлсэн орлого 2,813.5 тэрбум төгрөг болж, өнгөрсөн оны мөн үеэс 1,729.2 тэрбум төгрөг буюу 2.6 дахин өссөн байна. Төсөвт төвлөрүүлсэн орлогын мэдээ, эзлэх хувийг салбараар харуулвал:
“Mongolia Mining 2021” үзэсгэлэн 10 дахь удаагаа зохион байгуулагдана
Цар тахлын нөхцөл байдлаас шалтгаалан олон удаа хойшлоод байсан Монголын хамгийн том “Mongolia Mining 2021” Олон улсын уул уурхай, газрын тосны үзэсгэлэн арав дахь жилдээ 9 дүгээр сарын 22-24 -ний өдрүүдэд Улаанбаатар хотноо Буянт-Ухаа цогцолборт зохион байгуулагдахаар төлөвлөгдөөд байна. Үзэсгэлэнгээр дэлхийн улс орнуудын уул уурхайн салбар дахь шинэ шийдэл, дэвшилтэт технологи бүхий тоног төхөөрөмж, техникийг танилцуулдаг. Энэ жил тогтмол оролцогч түнш орнууд Австрали, Беларус, Казахстан, Швед, Герман, Япон, ОХУ болон Канадын компаниуд багтсан 200 гаруй аж ахуйн нэгж оролцоно.
Эрсдэлд “туугдагсад”
Манай улсын эдийн засгийн “эрүүл мэндийг” тодорхойлохуйц эхний хагас жилийн тоон үзүүлэлтээр “хүнд” гэсэн онош тодорч байна. Төсвийн зарлага алдагдлаас эхлээд Засгийн газрын гадаад өрийн үлдэгдэл, шатахууны ханш, цар тахлын халдварын тохиолдол гээд бүгд өсөлттэй. Яг л бирж дээр хувьцааны ханшууд шил шилээ даран “улайдаг” шиг.
Нэгдсэн төсвийн алдагдал 1.4 их наяд төгрөгт хүрчээ. Уг нь түүхий эдийн өндөр үнээс эрдсийн экспорт хангалттай орлого бүрдүүлж байгаа. Уул уурхайн “Аюулгүй бүс”-д халдвар алдагдсанаас сүүлийн дөрвөн сар дараалан тодорхой өдрүүдэд гол боомтуудын тээвэр 0 зогсч, тэр бүрд экспорт тасалдав. Долдугаар сарын 15-ны байдлаар, нүүрснээс 1 тэрбум ам.доллар (7.5 сая тонн), зэсийн баяжмалаас 300 сая ам.долларын (90 мянган тонн) орлогын боломжийг алджээ
“Эрдэнэс Тавантолгой”-н том амбиц
Монголын нүүрсний хамгийн том олборлогч, экспортлогч “Эрдэнэс Тавантолгой” компани цаашид цар хүрээгээ улам өргөтгөхөөр ажиллаж байна. Компанийн орлого 2025 он гэхэд төлөвлөгөө ёсоор 10 их наяд төгрөгөөр хэмжигдэх боломжтой гэж мэдээллээ. Учир нь мөн онд компанийн нүүрс борлуулалтын хэмжээ 47 сая тоннд хүрэх юм. Өөрөөр хэлбэл компанийн орлого ирэх он жилүүдэд “геометрийн прогресс”-оор өснө. 81.5%-ийн төр, 18.44%-ийн иргэдийн эзэмшлийн тус компанийн орлого нэмэгдсэнээр төр болон иргэдэд очих ногдол ашиг өсөн нэмэгдэх сайн талтай.
Эрдэс баялгийн бирж байгуулахад сайн ТЭЗҮ чухал
“Эрдсийн экспортын худалдааг нэг цонхны бодлогоор зохицуулах зорилгоор Эрдэс баялгийн бирж байгуулна” хэмээн 2014 онд баталсан Төрөөс эрдэс баялгийн салбарт баримтлах бодлогын баримт бичигт туссан. Бодлогын баримт бичиг батлагдахын өмнөх жил (2013) боловсруулсан Уул уурхайн гаралтай бүтээгдэхүүний биржийн тухай хуулийн төслийг 2015 онд Р. Жигжид сайдын үед Засгийн газрын хурлаар хэлэлцсэн ч хэрэгжүүлэх боломжгүй гээд буцаасан юм. Хуулийн төсөлд Хөдөө аж ахуйн биржийн тухай хуулийн заалтуудыг үндсэнд нь хуулбарлаж тавьсан байлаа. Түүнчлэн Үнэт цаасны тухай хуулийн заалтыг тусгаж, үндэсний болон гадаадын хөрөнгө оруулагчид хамтран бирж байгуулна гэсэн байв.
Гүний уурхайн гүн рүү ‘‘аялах’’-ыг урьж байна
Өнөөдөр дэлхийд 20 хүрэхгүй гүний уурхайд блоклон нураах технологи ашиглаж байгаа бөгөөд
тэдний төлөөлөл болгож Чили улс дахь Коделкогийн Эл Тэниентэ зэсийн уурхай, АНУ-ын Колорадо
муж дахь Фрийпорт компанийн Хендерсон молибдены уурхай, Өмнөд Африк дахь Петро Даймондс
компанийн /өмнө нь Дэ Бийрс Даймондс Майнз эзэмшиж байсан/ очир-эрдэнийн Калинан уурхайн
мэргэжилтнүүд илтгэл тавьж, өөрсдийн туршлагаа хуваалцана. Мөн ШУТИС-ийн эрдэмтэн судлаач
нар илтгэл тавихаас гадна Рио Тинто болон Оюу толгой компанийн төлөөлөл Оюу толгойн гүний
уурхайн блоклон олборлохх технологийн талаар танилцуулга хийнэ.
Б.Батхүү: Супер циклийг угтаж зэсийн бэлтгэгдсэн ордуудын төсөлд хувийн хэвшлийнхнийг оруулах хэрэгтэй
Монгол Улсын Засгийн газар уул уурхайн салбарыг олборлолтоос боловсруулалтын түвшинд шилжиж байгаа хэмээн тодорхойлж байна. Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн яамны хувьд уг бодлого, чиглэлийн хүрээнд уул уурхайн хөгжлийн шат дамжлага, иргэн бүрт хүрэх үр өгөөжийг харуулсан загвар схемийг тодотгон тайлбарлаж буй. Тухайлбал геологи хайгуул, олборлолт, боловсруулалт, борлуулалт, хуваарилалт гэсэн дарааллаар уул уурхайг зөв зохистой хөгжүүлснээр баялаг эзэндээ очих юм. Супер цикл ирж буй энэ цаг үед бодлого тодорхойлогчид юунд илүүтэй анхаарал хандуулбал зүйтэй талаар Уул уурхайн яамны Бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газрын дарга асан Б.Батхүүтэй The Mongolian Mining Journal-ийн сэтгүүлч Г.Идэрхангай ярилцлаа.
Эрдэс баялгийн цахим засаглалд шилжиж байна
Эрдэс баялгийн салбарын үр ашиг, өгөөж, бүтээмжийг нэмэгдүүлэх, төрийн байгууллагын үйлчилгээг нээлттэй, хүнд сурталгүй, ил тод, хариуцлагатай болгох зорилгоор УУХҮЯ-наас “Эрдэс баялаг-цахим шилжилт” цахим хэлэлцүүлгийг (06.18) анх удаа зохион байгууллаа. “Байгалийн баялгаас Оюуны баялагт” уриатай тус хэлэлцүүлгийг нээж Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ мэндчилгээ ирүүлсэн юм. Тэрээр мэндчилгээндээ, Монгол Улс дижитал шилжилтийн бодлогоо тодорхойлон эхний ээлжид төрийн үйлчилгээний E-Mongolia цахим үйлчилгээний нэгдсэн порталыг байгуулсан бөгөөд төрийн 50 орчим байгууллагын 500 гаруй үйлчилгээг олон нийтэд үзүүлж байна. Цаашид төрийн ажил, үйлчилгээг бүрэн цахимжуулах, ашиглалтыг нь сайжруулах, иргэдийн цахим боловсролыг дээшлүүлэн мэдээллийн технологид суурилсан бүтээгдэхүүн үйлчилгээг хөгжүүлж, мэдээллийн аюулгүй байдлыг хангах зорилгоор “Цахим үндэстэн” цогц ажлыг эхлүүлээд байна хэмээн онцлон дурдав.
"Степ Голд” Монголын хөрөнгийн бирж дээр есдүгээр сард хувьцаагаа гаргана
“Степ Голд Лимитед” компанийн хувьцааг Канад, Монголын хөрөнгийн биржүүдийн хооронд хөрвүүлэх боломжийг олгосон гурвалсан гэрээг Үнэт цаасны төвлөрсөн хадгаламжийн төв, Канадын “TSX Trust” байгууллага болон тус компанийн төлөөлөл харилцан байгууллаа. Ингэснээр хоёр биржийн хооронд хувьцаагаа хөрвүүлэх боломжтой төдийгүй Монголын Хөрөнгийн Бирж дээр давхар бүртгүүлсэн хоёр дахь компани болж байна. “Степ Голд” нь Монголын Хөрөнгийн Биржид бүртгүүлж, холбогдох зөвшөөрлүүдээ авснаар хувьцаагаа гаргах ажил дуусах шатандаа орлоо. Ирэх есдүгээр сард хувьцаагаа Монголын Хөрөнгийн Биржээр дамжуулан арилжаалахаар төлөвлөн бэлтгэж байна.
Орост металын экспортод түр хугацааны татвар ногдуулж эхлэв
Наймдугаар сарын 1-нээс ОХУ-ын металын (өнгөт, хар)экспортын түр хугацааны татвар мөрдөгдөж эхэлжээ. Металын (өнгөт) төрөл болоод боловсруулалтын зэргээс (хар металын хувьд) харгалзан, 2021 оны эхний таван сарын дэлхийн түүхий эдийн зах зээл дэх ханшийн хэлбэлзлийг тооцож экспортын бүтээгдэхүүнд 15%-ийн татвар ногдуулж байна. Тухайлбал, экспортын тонн зэсээс 1226 ам.доллар, никелээс 2321 ам. доллар, хөнгөн цагаанаас 254 ам.долларын татвар авч байгаа аж. Энэхүү татвар нь зөвхөн Евразийн эдийн засгийн холбоо (ЕАЭБ) –ны гишүүн бус орнууд руу экспортлоход хамаарч байна.
BHP: Канадын никелийн “Eagle’s Nest” төслийг хэрэгжүүлнэ
Австралийн уул уурхайн BHP нь Канадын “Noront Resources” компанийг 238 сая ам.доллараар худалдан авах санал тавьжээ. Энэ нь “Wyloo Metals” компанийн саналаас 75%-иар илүү өндөр үнэ аж. “Wyloo Metals”-ийн тухайд Австралийн уул уурхайн магнат Эндрю Форрестын үүсгэн байгуулсан компани бөгөөд тэрээр өмнө нь төмрийн хүдрийн “Fortescue Metals” группын Ерөнхий захирлаар ажиллаж байсан юм.
