Чухал ашигт малтмалын эрэлт эрс нэмэгдэж байна

П.Жаргалсүрэн

2025 оны эхний хагаст дэлхий даяар чухал ашигт малтмалын эрэлт мэдэгдэхүйц өсөж байна. Литий, кобальт, зэс, никель зэрэг чухал металлууд нь цахилгаан автомашин, сэргээгдэх эрчим хүч, батарейны үйлдвэрлэлд хэрэглэгддэг тул эдгээрийн хэрэглээ технологийн хөгжлийн хурдацтай уялдан эрс нэмэгдэж байгаа юм.

2024 онд дэлхий даяар цахилгаан автомашины борлуулалт 25%-иар өссөн нь батарейны гол бүрэлдэхүүн хэсэг болох литийн эрэлтийг огцом нэмэгдүүлэв. Олон улсын эрчим хүчний агентлагийн (IEA) тооцооллоор 2040 он гэхэд литийн эрэлт 8 дахин өсөх төлөвтэй байна. Үүнтэй уялдан кобальт, никель зэрэг металлын зах зээл ч идэвхтэй тэлж байна.

Зэс нь цахилгаан дамжуулах чадвар өндөртэй тул сэргээгдэх эрчим хүч, цахилгаан тээвэр, дэд бүтэц зэрэг салбарт хэрэглээ нь тогтмол өсөж байна. 2025 онд зэсийн эрэлт 4 хувиар өсөх төлөвтэй байгаа боловч томоохон уурхайн үйлдвэрлэлийн хязгаарлалт, геополитикийн тодорхойгүй байдал нийлүүлэлтийн тогтвортой байдалд хүндрэл үүсгэж байна.

Эрэлт нэмэгдэж буй энэ үед уул уурхай, боловсруулалт, логистикийн салбаруудад шинэ боломж нээгдэж байгаа ч байгаль орчин, нийгмийн хариуцлагын асуудлыг давхар анхаарах шаардлагатай хэвээр байна. Иймд чухал ашигт малтмалын нийлүүлэлтийг тогтвортой, хариуцлагатай, ухаалаг байдлаар удирдах нь дэлхий нийтэд тулгамдаж буй чухал асуудлын нэг болж байна.

Энэ үед дахин боловсруулалтын технологи, орлуулах материалуудын судалгаа, шинэ уурхайн хайгуул зэрэг арга хэмжээ авч эхэлсэн. АНУ болон Европын холбоо батарейны хаягдлыг дахин боловсруулах хүчин чадлаа нэмэгдүүлж, шинэ түүхий эдийн эх үүсвэрийг дотоодоосоо хангахыг зорьж байна.

Чухал ашигт малтмалын эрэлт цаашид тогтвортой өсөх төлөвтэй байгаа бөгөөд энэ нь уул уурхай, боловсруулалт, логистикийн салбарт шинэ боломж болон сорилт авчирч байна. Эрэлт хэрэгцээг хангахын зэрэгцээ байгаль орчин, нийгмийн хариуцлагыг давхар харгалзах нь өнөөгийн гол асуудал болж байна.

Эх сурвалж: minexforum.com