Төмөртэйн төмрийн хүдрийн орд
Ордын байршил: Төмөртэйн төмрийн орд нь засаг захиргааны нэгжийн хувьд Сэлэнгэ аймгийн Хүдэр сумын нутагт харъяалагдана.
Газарзүйн солбицол нь: Хойд өргөрөгийн 49° 40’ 54” - 49° 42’ 00” Зүүн уртрагын 107° 12’ 30” - 107° 19’ 10” - аар тодорхойлно.
Дэд бүтэц зам харилцаа: Төмөртэйн орд нь эдийн засаг дэд бүтцийн тааламжтай бүс нутагт оршдог.
• Улаанбаатар хотоос 360 км,
• Дархан хотоос 130 км,
• Хүдэр сумаас 2О км,
• Ерөө сумаас 40 км,
Улаанбаатар-Сүхбаатарыг холбосон хатуу хучилттай замаас 85 км, Дулаанхааны төмөр замын өртөөнөөс 90 км зайд тус тус алслагдана.
Дархан хотоос Бугант хүртэл татсан өндөр хүчдлийн 110 квт- ийн шугам Төмөртэйн төмрийн ордоос баруун урагш 15-20 км зайтай өнгөрнө. Мөн Бугантаас Хүдэр сум хүртэл 35 кв-тын модон тулгууртай өндөр хүчдлийн шугам ордоос зүүн тийш 10 км зайд өнгөрөн гардаг.
Ордыг ашиглах хэтийн төлөв
Tөмөртэйн орд нь нөөц, агуулгын хувьд нилээд өндөр, боловсруулахад хялбар мөн дэд бүтэц харьцангуй сайн хөгжсөн бүс нутагт байрлах тул олборлоход ихээхэн түлхэц болж байна. Тус ордыг ашиглах техник эдийн засгийн үнэлгээг 1984, 1997 онд тус тус боловсруулж ордыг ашиглахад эдийн засгийн үр ашигтай гэсэн эерэг үр дүн гарч байжээ.
Ордын тодорхойлолт
Төмөртэйн төмрийн ордын хүдрийн биетийг үндсэнд нь 2 биеэ даасан хэсэгт хувааж үзсэн байна. Үүнд:
1. Зүүн хэсэг (Зүүн биет, Баруун биет, Хойд биет)
2. Баруун хэсэг (Хойд биет, Өмнөд хүдэржилтийн бүс) болно.
Ордын нөөц
Монгол Улсын Эрдсийн Баялгийн Зөвлөлийн 1995 оны 2-р сарын 13 -ны өдрийн хуралдаанаар Төмөртэйн төмрийн хүдрийн ордод явуулсан нарийвчилсан хайгуулын ажлыг авч хэлэлцээд нөөцийг нь баталсан байна. Нарийвчилсан хайгуулын ажлыг ордын Зүүн хэсэгт хийсэн бөгөөд Баруун хэсгийн нөөц нь 1984 онд тогтоогдсон урьдчилсан хайгуулын үр дүнгээр үйлджээ. Төмөртэйн төмрийн ордын геологийн нөөцийг Зүүн хэсгийн Зүүн, Баруун хүдрийн биет, Баруун хэсгийн Хойд хүдрийн биетүүдэд хүдрийн төрөл, мөн агуулгаас хамааруулан тооцоолжээ. Нөөцийн тооцоог хүснэгтээр үзүүлэв.
Үзүүлэлтүүд | В+С1 зэргээр | С1 зэргээр |
1 Төмрийн хүдэр, сая.т | 157.7 | 71.59 |
2 Ерөнхий төмрийн агуулга, % | 51.64 | 50.17 |
3 Хүхэрийн агуулга, % | 1.4 | 1.08 |
4 Фосфорын агуулга, % | 0.05 | 0.05 |
Дархан-Сэлэнгийн районы төмрийн хүдрийн орд газруудыг түшиглэж “Дарханы Төмөрлөгийн үйлдвэр“-ийг өргөтгөх, технологийн шинэчлэх хийх төслийг боловсруулах ажлын хүрээнд 2008 онд Төмөртэйн ордыг ашиглах техник эдийн засгийн үндэслэл боловсруулагдан дуусаад байна.
Төслийн хөрөнгө оруулалт
Хөрөнгө оруулалт |
Хөрөнгө оруулалтын хэмжээ (сая.ам.долл) |
Хөрөнгө оруулалтын эзлэх хувь, ( % ) |
Ил уурхайн олборлох хүчин чадал жилд | 1.5-3.0 сая.тн | |
1 Ил уурхайн тоног төхөөрөмж | 31.2 | 26.1% |
2 Барилга байгууламж | 38.7 | 32.4% |
3 Баяжуулах тоног төхөөрөмж | 10.2 | 8.5% |
4 Дэд бүтэц (авто зам, төмөр зам) | 37.1 | 31.09% |
5 Нарийвчилсан хайгуулын зардал | 2.1 | 1.7% |
НИЙТ | 119.3 | 100% |