Эрдсийг эрдэнэст
Ирээдүйг өндөр хөгжилд
Mining The Resources
Minding the future
Орон нутаг ба Уул уурхай

“Нуклер Энержи Монголиа” компани ураны хайгуулын үйл ажиллагаагаа сэргээх үү?

Архангай аймгийн Өндөр-Улаан сумын ЗДТГ-т “Нуклер Энержи Монголиа” ХХК-иас хоёр удаа бичиг ирүүлжээ. Хамгийн сүүлд, сумын Засаг дарга болон Байгаль орчны улсын байцаагчид доорх бичгийг 2019 оны дөрөвдүгээр сарын 15-нд ирүүлсэн байна.

Уг бичгийн хариуд сумын Өндөр-Улаан сумын Засаг дарга доорх албан бичгийг дөрөвдүгээр сарын 22-нд өгчээ. “Нуклер Энержи Монголиа” ХХК-иас ирүүлсэн “Байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөө”- г аймгийн БОАЖГ-ын дарга мөн батлаагүй байна.

Өндөр-Улаан, Жаргалант, Тариат сумдын удирдлагууд тус газарт ямар нэгэн үйл ажиллагаа явуулахыг зөвшөөрөхгүй гэсэн байр суурьтай байдгийг сумын Засаг дарга Б.Эрдэнэхүү онцолж буй. Аймгийн БОАЖГ-аас  мөн ямар нэгэн зөвшөөрөл өгөхгүй гэж тэрээр хэлж байна. 

Ураны ордтой гэх Архангай аймгийн Өндөр-Улаан сумын нутагт хайгуулын өрөмдлөгийг 2009 оны дөрөвдүгээр сарын 28-нд эхлүүлж байжээ. Ингэхдээ сумын ИТХ, Засаг даргаас ямар нэгэн зөвшөөрөл авалгүй үйл ажиллагаа эхлүүлсэн гэдгийг тухайн үеийн удирдлагууд нь сонин хэвлэлд мэдээлсэн байдаг. Тухайн онд Өндөр-Улаан сумын Азарга багийн Шаргачин гол дагуу Далтын нуруу орчим хүрмэнд оюутнууд дадлага хийх нэрийдлээр ажиллаж, өрөмдөх цэгүүд тогтоогоод, үргэлжлүүлэн техник төхөөрөмжүүд оруулсан байна. Тэр үеийн сум, аймгийн удирдлагууд үйл ажиллагааг нь зогсоох талаар УИХ-ын гишүүд, яамдад албан бичиг хүргүүлснээр Цөмийн энергийн газрын дарга С.Энхбат газар дээр нь нөхцөл байдалтай танилцан үйл ажиллагааг 2011 онд зогсоож байжээ. Үүнээс хойш гурван жилийн дараа буюу 2014 онд тусгай зөвшөөрлийн хугацаа дууссан юм. Сунгуулах хүсэлтэд сумын удирдлагууд татгалзсан хариу өгсөн бөгөөд шүүхээс тусгай зөвшөөрлийг хүчингүй болгожээ. Тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч нь А.Эрдэнэбат захиралтай “Нуклер Энержи Монголиа” компани байжээ. 

Өндөр-Улаан сумын Азарга багийн Шаргачин гол дагуу Далтын нуруу орчим ураны орд байдаг. Эл ордын нөөцийн хувьд зүүн хойд талаараа Жаргалант сумын Асайт багт 10%, баруун хойд талаараа Тариатын Мөрөн, Алтаад багт 10%, Өндөр-Улааны Азарга багт 80% тус тус хамаардаг байна. Тухайн үед Далтын нуруунаас эх авч 20 орчим км урсаад Суман, Чулуут голд цутгадаг Шаргачины гол дагуу 4-5 км-т, голоос холдоо 1км, ойрдоо 1-2м зайтай өрөмдлөг хийжээ. Долоо хоногт 2-3 удаа Улаанбаатар руу дээж нь явдаг байсан. Өрөмдлөгийн шавар, шлам нь гол руу орж, хүн мал ундлах боломжгүй болсон гэдэг. Малаас зулбадсага гарах, хүн малын үс халцрах зэрэг тохиолдлууд гарсан тухай нутгийн иргэд ярьцгааж буй. Уг газрыг сумын тусгай хэрэгцээнд авсан байсныг 2014 онд аймгийн тусгай хэрэгцээний газар болгосон байна.